Den Bosch en Eindhoven hipper dan Amsterdam? Ja!

Door Consultancy.nl - Amsterdam is naast de wettige hoofdstad volgens vele ook de culturele en creatieve hoofdstad van ons land. Toch blijkt uit onderzoek van de Europese Commissie dat Nederland een onvolprezen artistieke parel kent: Eindhoven. De stad behoort namelijk tot de Europese top drie. De lichtstad staat net achter Kopenhagen op de derde plek, terwijl beide op ruime afstand volgen na de nummer één, Parijs. Daarnaast hebben ook de inwoners van het nabijgelegen Den Bosch het cultuursnuiven behoorlijk onder de knie.

Cultuur is dat wat de mens schept. Misschien een wat ruime definitie zullen sommigen zeggen. Niet als een onderzoeksrapport van de Europese Commissie (EC) over cultuur en creativiteit op tafel verschijnt: dan kan zelfs deze verbinding van balken, blad en schroeven probleemloos doorgaan voor materieel cultureel erfgoed. In het onderzoek van de EC – over de culturele en creatieve prestaties van steden – spelen de factoren technologie en innovatie een centrale rol. Terwijl in de studie naar voren komt dat de meeste creativiteit en cultuur gewoonlijk te vinden is in Europese hoofdsteden, vormt ons land een uitzondering op deze regel. Mede vanwege de focus van de EC op technologische vernieuwing moet Amsterdam het namelijk afleggen tegen het Noord-Brabantse Eindhoven.

Eindhoven de creatiefste

Eindhoven mag bovendien plaatsnemen in de top drie van de Europese steden die het best presteren op het gebied van cultuur en creativiteit. Lang niet gek voor de gekste stad van Nederland, die de strijd om het zilver nipt verliest van het Deense Kopenhagen. Voor beide steden is het goud echter een brug te ver. Dat gaat naar Parijs, dat sinds de Franse revolutie geldt als de culturele bakermat van West-Europa. Opmerkelijk is wel het gapende gat tussen Parijs en de rest van het land: de tweede Franse stad op de lijst scoort namelijk even hoog als Tallinn, de hoofdstad van Estland (EE), goed voor plaats zestien.

Eindhoven heeft het brons in het bijzonder in de wacht gesleept door een maximale score neer te zetten op innovatie-output. De creatieve oase Strijp-S, de High Tech Campus – waar IBM en Philips naast elkaar huizen, op slechts acht minuten rijden van chipgigant AMSL – de Technisch Universiteit en de Design Academy zijn slechts voorbeelden uit een langere lijst die de maximale score op innovatie-output verklaart. Daarnaast heeft de precieze samenstelling van de totale score Eindhoven naar een podiumplaats getild: het relatief bescheiden inwonersaantal, de omvang van de creatieve economie en de ondersteunende factoren in de omgeving – zoals kennisinstellingen, een vliegveld en veel techbedrijven – bepalen namelijk voor meer dan 60% de totale indexscore.

Culturele levendigheid in Den Bosch

Terwijl Den Bosch uitkomt op een lagere score dan Eindhoven, berust dat in zekere zin op een toevalligheid: de geschiedenis had zomaar anders kunnen lopen. Toen het innovatieve en creatieve Philips aan eind van de negentiende eeuw koos voor Eindhoven als hoofdvestigingsplaats, scheelde het maar weinig of de keuze was gevallen op de andere kandidaat, Den Bosch. Met name de onenigheid op bestuurlijk niveau tussen de gemeente Den Bosch en Philips gooide roet in het eten. De welwillendheid en het arbeidsreservoir van Eindhoven en omliggende dorpen zoals Gestel, Stratum, en Woensel, waren uiteindelijk doorslaggevend.

Een vergelijkbare gebeurtenis vond zo’n vijftig jaar later plaats toen de overheid besloot om de tweede Technische Universiteit van ons land niet in de Brabantse hoofdstad maar in de stad van het elektronicaconcern en het beroemde NatLab te plaatsen. Had Den Bosch in eerste instantie de strijd om Philips gewonnen, dan hadden de zaken er nu heel anders voorgestaan. In dat geval had Den Bosch weleens hoge ogen kunnen gooien gelet op de innovatie-output score. In plaats daarvan scoort de stad in het heden veel punten op de factor culturele levendigheid.

Uit het onderzoek van de EC blijkt dat vooral middelgrote steden het goed doen qua culturele levendigheid. Den Bosch – met iets meer dan 100.000 inwoners – valt onder die categorie en presteert op nationaal niveau het beste op deze indicator. Op Europees niveau wordt zelfs een verdienstelijke vijfde positie ingenomen. Per inwoner beschikt Den Bosch dus over veel culturele bezienswaardigheden. Denk bijvoorbeeld aan de verschillende theaters, eventhallen, bioscopen, musea – zoals het Jheronimus Bosch Art Center, het Noord-Brabants Museum en het Stedelijk Museum – en de vele culturele evenementen die jaarlijks in de binnenstad plaatsvinden. En dan te bedenken dat de Bossche Bol niet eens is meegenomen in deze scoreberekening.