Het Nederlands Openluchtmuseum inspireert tot bewuste keuzes

Bewuste keuze voor programmalijnen

‘Met het jaarthema Duurzaamheid sluiten we de huidige cultuurperiode af, maar leggen direct ook een brug naar de toekomstige programmalijnen’, aldus Paul. De afgelopen cultuurperiode heeft het museum in het teken gestaan van Vrijheid, Eten & drinken en Zorg. Eén van onze belangrijkste pijlers is echter duurzaamheid. Dit gaat enerzijds over sociale duurzaamheid; hoe ga je met elkaar om in de samenleving en anderzijds over ecologische duurzaamheidsprincipes. Omdat het opbouwen en vervolgens weer afbreken van een jaarthema een weinig duurzame vorm is, hebben we ervoor gekozen om de komende cultuurperiodes niet meer met jaarthema’s maar met meerdere langdurige programmalijnen te gaan werken.’

De keuze voor programmalijnen vloeit voort uit de koers die het museum vaart. Paul: ‘We zijn de afgelopen periode bezig geweest met onze eigen identiteit en welke positie we in willen nemen in de maatschappij. Dat betekent dat we bewustere keuzes maken over waar we aandacht aan geven. Naast de duurzame programmalijnen ‘Open Samenleving’ (sociaal) en ‘Mens en omgeving in balans’ (ecologisch), worden de programmalijnen ‘Grote Geschiedenis, kleine verhalen’ en het ‘Buitengewone leven van alledag’ ontwikkeld. Deze programmalijnen bieden mogelijkheden om met elkaar in gesprek te gaan, begrip voor elkaar te krijgen en te kijken naar onderwerpen die je met elkaar deelt, in plaats van te kijken naar hoe anders we zijn.

Inspireren en ideeën geven 

Het duurzame themajaar - als startpunt van de nieuwe programmalijn - komt concreet tot uiting in diverse activiteiten. Paul: ‘Het thema is dan wel duurzaamheid, maar die term komt in het museum nagenoeg niet voor. De nadruk ligt op het maken van keuzes. Bezoekers (zowel particulier als zakelijk) kunnen op expeditie langs zo’n tien museale locaties waar onder andere voedsel, energie en kleding (misschien wel het meest vervuilende product ter wereld?) aan bod komen. Bekeken vanuit persoonlijk perspectief: toen en nu. Waarom maken we welke keuzes? Was vroeger alles beter?’ Jessy: ‘De activiteiten hebben als doel je ideeën te geven en aan het denken te zetten over keuzes die je kunt maken om zelf een steentje bij te dragen. Zonder een wijzend vingertje, inspireren we de bezoeker met kleine, haalbare stappen die je persoonlijk iets opleveren. Als iedereen een kleine, meer duurzame keuze maakt, zou de wereld er al heel anders uitzien.

Tijdens de expeditie maak je keuzes die op een herbruikbare RFID-tag komen. Aan het eind keer je huiswaarts met een uitdraai van concrete toepassingen waarmee je aan de slag kunt én wilt.’ Naast deze expeditie organiseert het Openluchtmuseum enkele circulaire weekenden waarbij allerhande onderwerpen zoals oogsten, wol en vlas in al hun facetten aan bod komen. Aanvullend wordt een online programma ontwikkeld. Onder de titel ‘de kast van..’ komen persoonlijke verhalen van kleding- tot koel- en voorraadkast naar voren. Paul: ‘Verhalen voeren altijd de boventoon binnen het museum en zijn een inspiratiebron voor alles en iedereen. Dat maakt het interessant om ook de expeditie of één van de andere activiteiten op te nemen in een zakelijk programma.’

Duurzame bedrijfsvoering

Naast deze activiteiten zet het museum dagelijks stappen naar een meer duurzame toekomst, zowel op sociaal als ecologisch vlak. Dat gaat van de sociale impact van het in ontwikkeling zijnde Huis van Herinnering (met een programma voor ouderen met dementie) tot het verduurzamen van de diverse locaties, maar ook over het maken van bewuste keuzes voor leveranciers. Paul: ‘Ook richting onze leveranciers vinden we het belangrijk dat we elkaar op (duurzame) kernwaarden ontmoeten. Dat vindt zijn weg in de hele keten. Onze koffieprut gaat bijvoorbeeld naar een oesterzwammenteler. Die oesterzwammen vind je terug in een bitterbal, die we - naast het origineel - aanbieden in het horeca-assortiment van het museum. We vinden het belangrijk dat we ook op kennisgebied, en aanvullend ook met lokale gemeenschappen, blijven samenwerken en we samen de principes in onze bedrijfsvoering uitdragen.’

Tekst: Angelique Aalders