Het Nationale Park De Hoge Veluwe: 90 jaar erfgoed, visie en verhalen
Rust, natuur, jagen en kunst
We reizen terug naar Rotterdam in de jaren ’10 en ’20, waar Anton en Hélène Kröller-Müller genoten van aanzien en rijkdom, vergaard door successen in de destijds florerende staalindustrie.
Mandy: ‘Anton zocht graag rust in de natuur, vooral op de Veluwe. Zijn liefde voor de natuur en de jacht, maakte dat hij een eigen landgoed wilde stichten. Hij kocht stukken grond en plaatste er een raster omheen. Voor de jacht werden wilde dieren uitgezet en zo ontstond landgoed De Hooge Veluwe. De bekende architect Berlage kreeg de opdracht om een buitenverblijf te ontwerpen: Jachthuis Sint Hubertus. De bouw werd voltooid in 1920. Tegenwoordig is het een museum en kan het Jachthuis met een rondleiding worden bezocht.’
Tegelijkertijd stond Hélène bekend als fervent kunstverzamelaar en zocht zij een plek om haar collectie tentoon te stellen. Gecombineerd met Hélènes visie dat iedereen van kunst zou moeten kunnen genieten, volgden er plannen voor de bouw van een museum. De economische crisis in de jaren ’30 bracht echter een abrupt einde aan de verdere ontwikkeling van het Park en het museum. Mandy: ‘De oorspronkelijke locatie van het museum is nog steeds te herkennen aan de funderingen, niet ver van het huidige Kröller-Müller Museum. Naast haar visie over de brede bereikbaarheid van kunst, had Hélène ook sterke ideeën over educatie. Ze vond het belangrijk om kinderen op jonge leeftijd in contact te brengen met de natuur, in de hoop dat zij er later goed voor zouden zorgen. Daarom krijgen basisschoolleerlingen al sinds de oprichting van het Park gratis toegang.’
De juiste balans
Anton en Helene zochten vooral de rust op in hun Park, maar het voorbestaan van de Stichting is afhankelijk van betalende bezoekers. Het Nationale Park De Hoge Veluwe is daarom altijd zoekende naar een goede balans tussen natuurbeheer en recreatie. Mandy: ‘In het Park is recreatieve zonering toegepast. In het centrum vind je het Kröller-Müller Museum, het Park Paviljoen, het Museonder en Restaurant De Hoge Veluwe. Op het evenemententerrein - ook in het centrum van het Park - worden grotere evenementen georganiseerd. Buiten het centrum zijn de rustige gebieden. Zelfs op drukke dagen kun je hier soms helemaal niemand tegenkomen.’
Sporen van de oorlog als voedingsbodem
De afgelopen 90 jaar kent roerige periodes, waaronder de Tweede Wereldoorlog. Mandy: ‘Tijdens de oorlog is het Park bezet geweest en bij de Slag om Arnhem werd heel Arnhem geëvacueerd. Het Kröller-Müller Museum diende toen als hospitaal, het Jachthuis was het verblijf voor verplegers en het dienstgebouw was een kraamkliniek. Er werden destijds ook bunkers gebouwd, die later weer zijn vernietigd, en waarvan het puin nog jarenlang is blijven liggen. We ontdekten dat sommige planten opvallend goed gedijden rondom het puin. Dit bleek te komen door de kalkafzetting van het steen, waardoor de bodem minder zuur is. Vanuit die ontdekking wordt nu onderzoek gedaan naar plekken die zouden kunnen profiteren van steenmeel. Dit soort weetjes en de bijzondere geschiedenis maken de verschillende excursies die we aanbieden een interessante toevoeging aan evenementen en vergaderingen. Want het zijn juist die verhalen, die onze locatie echt tot leven brengen.’
Hoofdfoto: Jurjen Drenth
