Dit najaar zet Alkmaar één van de meest getalenteerde schilders uit de Gouden Eeuw in de schijnwerpers: Emanuel de Witte. In 2017 is het 400 jaar geleden dat De Witte in Alkmaar werd geboren. Het is de eerste keer dat er een monografische tentoonstelling aan Emanuel de Witte wordt gewijd. Dat is opmerkelijk, gezien het feit dat hij als grootste schilder van kerkinterieurs uit de tweede helft van de Gouden Eeuw wordt beschouwd. Met bijzondere bruiklenen uit binnen- en buitenlandse collecties toont Stedelijk Museum Alkmaar de veelzijdigheid van De Witte’s oeuvre en zijn meesterschap in perspectief en licht. De tentoonstelling biedt bovendien een inkijk in de tragische levensloop van deze markante persoonlijkheid. ArchitectuurspecialistBijzondere bruiklenen
Wie het werk van Emanuel de Witte vandaag de dag in ogenschouw neemt, wordt getroffen door de verrassende veelzijdigheid van zijn oeuvre. Naast de Delftse en Amsterdamse kerkinterieurs waaraan hij zijn reputatie dankt, vervaardigde hij marktgezichten, genretaferelen, portretten en historiestukken. En bijna zonder uitzondering van grote levendigheid en hoge kwaliteit. Dankzij bijzondere bruiklenen zoals Interieur van de Oude Kerk in Delft uit het Metropolitan (New York) en Gezicht op het grafmonument van Willem de Zwijger in de Nieuwe Kerk te Delft uit het Palais des Beaux-Arts (Lille), de twee bijna identieke interieurscènes met een virginaalspeelster – de één uit Rotterdam, de ander uit Montreal - en andere bruiklenen uit o.a. Jeruzalem, Londen en Parijs kunnen we de variëteit en de kwaliteit van De Witte’s oeuvre in Stedelijk Museum Alkmaar in de volle breedte laten zien.
Kleurrijke levenswandelEen portret van De Witte werd helaas niet overgeleverd. Verschillende bronnen beschrijven de schilder – die een kleurrijke levenswandel en bepaald geen makkelijk karakter moet hebben gehad – met zoveel verve dat we toch een zeker beeld van hem krijgen. Dankzij ‘zynen weerborstigen aart’ (aldus biograaf Arnold Houbraken in 1718) raakte hij keer op keer verzeild in ruzies, conflicten en rechtszaken. Geplaagd door persoonlijke problemen met verhuurders en achterstallige betalingen pleegt hij in 1692 uiteindelijk zelfmoord. Daarmee kwam een tragisch einde aan een kleurrijke loopbaan.
Bij de tentoonstelling verschijnt een publicatie onder redactie van Gerdien Wuestman. Concept en samenstelling van de tentoonstelling door Ruud Priem, hoofdconservator Hospitaalmuseum (Memlingmuseum), Musea Brugge.
